กัญชา เป็นพืชในสกุล Cannabis อยู่ในวงศ์ Cannabaceae ญาติใกล้ชิดของ กัญชงแบ่งออกเป็น 3 สายพันธุ์หลักที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่ สายพันธุ์ ซาติว่า (Cannabis Sativa) สายพันธุ์ อินดิกา (Cannabis Indica) และสายพันธุ์ รูเดอราลิส (Cannabis Ruderalis) ส่วนคำว่า มาลีฮวนน่า (Marijuana) เป็นคำแสลงที่ใช้กับส่วนดอกของกัญชาที่นำมาสูบนั่นเอง และในส่วนของ Hybrid นั้นเกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์ของ Ruderalis ผสมพันธุ์กับสายพันธุ์อื่น ไม่ว่าจะเป็น Indica หรือ Sativa นั่นเอง กัญชาจักเป็นพืชดอกชนิดหนึ่งที่ปลูกเพื่อเก็บเกี่ยวส่วนดอกและส่วนต่างๆมาใช้ ด้านการเกษตรกรรม , อาหาร , ทางการแพทย์ และเพื่อความเพลิดเพลิน โดยพืชกัญชามีสารสำคัญต่างๆที่ออกฤทธิ์ใน Cannabidiol (สารประกอบทางเคมีในร่างกาย ที่สามารถออกฤทธิ์ทางการแพทย์ในรูปแบบต่างๆ)

กัญชา สายพันธุ์ Indica, Sativa, Ruderalis ต่างกันอย่างไร ใช้อย่างไรถึงดี ?

สำหรับพืชกัญชานั้น ยังคงมีสายพันธุ์ย่อยอีกมากมายพอสมควร ซึ่งที่เรามักจะได้ยิน หรือพบเห็นนั้นจะมีเพียงไม่กี่ประเภท แต่ยังมีอีกหลายสายพันธุ์ที่เรามักไม่ค่อยได้ยิน เพราะไม่มีใครพูดถึง นั่นก็เพราะว่ามีการทดลองเอากัญชาสายพันธุ์หลักมาผสมข้ามสายพันธุ์ เลยทำให้เกิดสายพันธุ์ใหม่ๆขึ้นมาอย่างมากมาย อีกทั้งยังมีการตั้งชื่อเรียกสายพันธุ์ที่ได้ออกมาใหม่อีก บางครั้งอาจทำให้เกิดการสับสนเเละไม่เข้าใจถึงสายพันธุ์นั้นๆ อย่างชัดเจน ซึ่งเมื่อราจะนำมันไปใช้รักษาอาการต่างๆ เราเองจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจว่า สายพันธุ์กัญชาในโลกที่สำคัญ มีอยู่ 3 สายพันธุ์หลัก คือ ซาติว่า (Sativa) อินดิก้า (Indica) และรูเดราลิส (Ruderalis) เราลองมาทำความรู้จักถึง 3 สายพันธุ์หลักนี้กันว่ามีความโดดเด่นและมีคุณสมบัติอย่างไรในการจะนำไปรักษาโรค ของในแต่ละสายพันธุ์

สายพันธุ์ กัญชา ซาติว่า ( Cannabis Sativa Type )

มีต้นกำเนิดในเขตศูนย์สูตร ในแถบประเทศ โคลัมเบีย แม็กซิโก ไทย ทางตอนกลางของทวีปแอฟริกา และในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทำให้สายพันธุ์มีความทนทานต่อสภาพอากาศที่ร้อนได้ดี ลักษณะต้นสูงโปร่ง ลำต้นหนา ใบเรียวยาว สีเขียวอ่อน ( เทียบสีใบสายพันธุ์ Indica ) ช่อดอกมีการเว้นระยะห่างพอสมควร เนื่องจากมีการปรับตัวให้เข้ากับสภาพอากาศที่ร้อนชื้น เพื่อหลีกเลี่ยงการเจริญเติบโตของเชื้อรา

ลักษณะทางพันธุ์กรรมของ กัญชา สายพันธุ์ ซาติว่า ( Sativa )

เมื่อโตเต็มวัย ความสูงของต้นจะอยู่ที่ 150-250 เซนติเมตร และสามารถสูงได้ถึงประมาณ 6 เมตร และยังมีระยะการเติบโตที่พร้อมเก็บเกี่ยวในเวลา 9-16 สัปดาห์ ลักษณะชอบแดด และทนทานอากาศที่ร้อนได้ดี มีแนวโน้มว่าใช้เวลาในการทำดอกนานกว่า สายพันธุ์ Indica และในส่วนของรากสามารถลึกสูงสุดได้ถึง 2 เมตร ในสภาพดินที่โปร่ง และรัศมีของรากจะกว่าไม่เกิน 1 เมตร

คุณสมบัติและประโยชน์ของสายพันธุ์ ซาติว่า ( Sativa )

ซาติว่า (Sativa) จะมีชื่อเสียงในการกระตุ้นประสาท พร้อมกับให้ความรู้สึกคึกคักอารมณ์ดี และอย่างที่รู้กันเลยคือการที่ หัวเราะอย่างควบคุมไม่ได้ โดยสายพันธุ์ ซาติว่า จุดเด่นมักจะทำให้ผู้ใช้ มีความรู้สึกนึกคิด เรื่องประสบการณ์ชีวิตต่างๆ และกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ ด้วยเหตุนี้จึงค่อนข้างได้รับความนิยม กับนักปรัชญา ศิลปินและนักดนตรี บางสายพันธุ์ก็มีการกระตุ้นการตอบสนองต่อแสงสี เสียงดนตรี และทำให้ทุกอย่างรอบตัว ดูมีชีวิตชีวามากขึ้น โดยธรรมชาติแล้วซาติว่านั้น ทำให้เกิดอาการคึกคักจึงเหมาะที่จะใช้ยามว่าง หรือเพื่อกระตุ้น การทำงานสร้างสรรค์ และเหมาะกับคนที่เป็นโรคซึมเศร้าได้เป็นอย่างดี แต่ควรระวัง ผลข้างเคียงของการสูบ ซาติว่า ที่มีค่า THC สูงนั้นอาจจะมีอาการ วิตกกังวล อึดอัด ไม่สบายใจ และอยู่ไม่เป็นสุขได้ หากใช้ในปริมาณที่มากเกินไป

• กัญชาสายพันธุ์ ซาติวา (Sativa) จะมีค่า ค่า THC สูง และค่า CBD ต่ำ
• ทำให้อารมณ์ดี หัวเราะง่าย
• กระตุ้นให้ตื่นตัว กระฉับกระเฉง
• เคลิบเคลิ้ม ล่องลอย มีฤทธิ์ต่อประสาท
• ช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์
• โฟกัส มีสมาธิ
• ช่วยการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
• ขจัดความเศร้า ความเครียด
• ลดอาการซึมเศร้า
• เหมาะกับการใช้ ในช่วงกลางวัน 

สายพันธุ์ อินดิกา (Cannabis indica)

โดยธรรมชาติแล้วสายพันธุ์นี้ มีต้นกำเนิดมาจากแถบที่มีอากาศหนาวเย็น พบได้ในแถวตะวันออกกลาง ประเทศ ปากีสถาน อัฟกานิสถาน อินเดีย และเทือกเขาทิเบต อาการของสายพันธุ์ อินดิกา (Indica)

ลักษณะทางพันธุ์กรรมของ กัญชา สายพันธุ์ อินดิกา (Indica)

สายพันธุ์ อินดิกา (Indica) มีลักษณะลำต้นพุ่มเตี้ย ความสูงเมื่อเติบโตเต็มที่ประมาณ 180 เซนติเมตร ใบกว้าง สั้น สีเขียวเข้ม ( เมื่อเทียบกับสายพันธุ์ Sativa ) กิ่งก้านดกหนา ระยะเวลาการเติบโตพร้อมเก็บเกี่ยว 6-8 สัปดาห์ ชอบที่ร่มและอากาศเย็น อินดิกา มีสาร CBD ซึ่งออกฤทธิ์ระงับ ประสาท 

คุณสมบัติและประโยชน์ของสายพันธุ์ อินดิกา (Indica)

อินดีก้า (Indica) จะให้ความรู้สึกที่อาการมึนเมา หรือมีความผ่อนคลายกล้ามเนื้อ บรรเทาอาการปวดอีกทั้งยังช่วยระงับประสาท ส่วนมากสายพันธุ์ที่มี CBD ที่โดดเด่นนั้น จะเหมาะกับผู้คนที่ต้องการหาตัวเลือกเพื่อใช้กับอาการเจ็บปวดเรื้อรัง กล้ามเนื้อเกร็ง อาการวิตก กังวล และนอนไม่หลับ สำหรับการออกฤทธิ์ ของอินดิก้านั้นจะให้เกิดเอฟเฟคที่เกิดขึ้นกับร่างกาย ซึ่งเป็นความรู้สึกที่ผ่อนคลายร่างกายและกล้ามเนื้อ เหมาะกับการพักอยู่บ้านทั้งวัน หรือคลายเครียดหลังเลิกงาน อีกทั้งเหมาะกับการใช้เพื่อรักษา กลุ่มผู้ป่วยที่มีปัญหาโรคเอ็มเอส MS หรือโรคปลอกประสาทอักเสบ อาการปวดกล้ามเนื้อทั่วร่างกายเรื้อรัง โรคแพ้ภูมิตนเองหรือ โรคพุ่มพวง และโรคนอนไม่หลับ และเหมาะกับผู้ป่วยมะเร็ง ที่มีอาการปวดและคลื่นไส้ จากการใช้เคมีบำบัดหรือคีโม

• กัญชาสายพันธุ์ อินดิกา (Indica) จะมีค่า ค่า THC กลาง และค่า CBD สูงขึ้น
• ผ่อนคลาย สงบ
• บรรเทาอาการเจ็บปวด
• ลดอาการอาเจียน
• ช่วยลดอาการอักเสบ
• ลดความวิตกกังวลและความเครียด
• ช่วยให้นอนหลับ ทำให้ง่วงนอน
• ช่วยบรรเทาอาการกระตุกและชัก
• ช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร
• เหมาะกับการใช้ตอนกลางคืน

สายพันธุ์ รูเดราลิส (Cannabis Ruderalis)

กัญชาสายพันธุ์ รูเดราลิส (Ruderalis) มีแหล่งกำเนิดมาจากแถบตอนกลางของรัสเชีย และตะวันออกของทวีปยุโรป ผู้ตีพิมพ์เรื่องราวกัญชาสายพันธุ์นี้คนแรก คือ นักพฤกษศาสตร์ชาวรัสเชีย ดี.อี. จานิสเชสกี้ (D. E. Janischewsky) เมื่อปี ค.ศ. 1924

ลักษณะทางพันธุ์กรรมของ กัญชา สายพันธุ์ รูเดราลิส (Ruderalis)

รูเดอราลิส (Ruderalis) มีลำต้นเตี้ยที่สุดในบรรดา 3 สายพันธุ์ ดูคล้ายวัชพืช ใบกว้างมี 3 แฉก เติบโตเร็ว อยู่ได้ทั้งอากาศร้อนและเย็น ปริมาณสาร THC น้อย (เมื่อเทียบกับ Sativa และ Indica) แต่มี CBD สูง มักนำไปผสมข้ามสายพันธุ์ (hybrid) กับซาติวาและอินดิกา เพื่อให้ได้ คุณสมบัติทางยาที่หลากหลาย และมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันออกไป

คุณสมบัติและประโยชน์ของสายพันธุ์ รูเดราลิส (Ruderalis)

กัญชาชนิดนี้ เติบโตได้อย่างอิสระ และสิ่งสำคัญในการเลือกใช้กัญชา ให้เหมาะสมกับโรคก็คือ ต้องรู้ว่าสายพันธุ์ที่เลือกใช้นั้นมีคุณสมบัติในการรักษาโรคอย่างไร มีสารเคมีตัวไหนมากหรือน้อยเท่าไร เพราะฉะนั้นถ้าเราเข้าใจว่าการทำงานของกัญชาแต่ละชนิดว่าเป็นอย่างไรแล้ว เราจะสามารถเลือกชนิดกัญชา และสายพันธุ์ของมันเพื่อการรักษาได้อย่างถูกต้อง สายพันธุ์ รูเดอราลิส ยังมีความน่าสนใจในเรื่องของการออกดอก ที่ขึ้นอยู่กับอายุ แทนที่จะเป็นวงจรของแสง คือการออกดอกแบบ Auto-flowering หมายความว่า ถึงแม้ว่าจะปลูกสายพันธุ์นี้ในร่ม ฉายแสงไฟตลอด 24 ชั่วโมง แต่มันจะออกดอกตามตารางเวลาทางพันธุกรรมของมันเอง 

ดังนั้นเมื่อนำสายพันธุ์นี้ไปผสมข้ามสายพันธุ์กับสายพันธุ์ อินดิก้า (Indica) หรือสายพันธุ์ ซาติว่า (Sativa) ผลที่ได้ก็จะมีแนวโน้ม ที่จะออกดอกแบบ Auto-flowering และมีปริมาณสาร CBD ที่สูงขึ้น

กัญชาเป็นพืชที่มีสายพันธุ์หลากหลาย แบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลักๆ คือ Indica, Sativa และ Ruderalis โดยสายพันธุ์ Indica ออกฤทธิ์แบบผ่อนคลาย สายพันธุ์ Sativa ออกฤทธิ์แบบกระตุ้น และสายพันธุ์ Ruderalis ออกฤทธิ์แบบผสมผสานระหว่าง Indica และ Sativa การเลือกสายพันธุ์กัญชาที่เหมาะสม ควรพิจารณาจากความต้องการและสภาพร่างกายของผู้ใช้งาน